၀န္းသိုကမုန္႕ေတြက
ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီးေတြ နဲ႔ တစ္ျခားနယ္ေတြကမုန္႕ေတြနဲ႔ အမ်ိဳးအစားကြာတယ္ မုန္႕ေတြ ရွိေကာင္းရွိမယ္ထင္ပါတယ္…
ကၽြန္မဒီမုန္႕စာရင္းေတြ
ျပဳစုေနရတာကေတာ့ တျခား ထူးထူးျခားျခား ရည္ရြယ္ခ်က္မဟုတ္္ပါဘူး။ ကိုယ့္ေဒသက အစားအေသာက္ကို
မွတ္တမ္းထင္ထားရံုပါ။
မုန္႕အမ်ိဳးအစားမေရးခင္
မုန္႕ေတြကို ကၽြန္မတို႕ ၀န္းသိုဘက္မွာလည္း ပြဲလမ္းသဘင္ရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ပိုလုပ္စားျဖစ္ၾကပါတယ္။
မုန္႕ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီရန္ကုန္မွာ ေတြ႕ဖူးသလို မုန္႕ေတာ္ေတာ္မ်ားကိုလည္း ဒီရန္ကုန္မွာ
မေတြ႕ဘူးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခ်ိဳ႕ထူးထူးဆန္းဆန္းမုန္႕အမ်ိဳးအစားေတြကို ကၽြန္မက အေသးစိပ္ေဖာ္ျပေပးမွာျဖစ္ၿပီး
တူရင္ေတာ့ နာမည္ေလာက္ပဲ ေရးျဖစ္ပါမယ္။
၁) မုန္႕ဆီေၾကာ္
ေမာင္ရွင္ေလာင္းေတြကို
တစ္ကိုက္စီ မိခင္၊ ဖခင္ေတြက ေကၽြးေပးရပါတယ္။
မုန္႕ဆီေၾကာ္ကို
ဘယ္လိုလုပ္သလဲဆိုေတာ့ ဆန္အမာ မုန္႕ႏွစ္ (ဆန္မုန္႕) ကို ထန္းညက္(ထန္းလ်က္) ရယ္ ေရနည္းနည္းရယ္
နယ္ၿပီး ဆီမ်ားမ်ားနဲ႕ မုန္႕ဆီေၾကာ္ဆိုတာ ကၽြန္မတို႕ဘက္မွာ အလွဴပြဲ၊ ကထိန္ပြဲေတြမွာ
မလုပ္မျဖစ္လုပ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အလွဴပြဲေတြမွာေတာ့ ေက်ာ္ၿပီးစားတာပါ။ ေကာက္ညွင္းမုန္႕ႏွစ္
သို႕မဟုတ္ ဆန္အေပ်ာ့ဆိုရင္ေတာ့ စီးတဲ့အတြက္ အဆင္မေျပပါဘူး။ကၽြန္မတို႕ေဒသမွာ ဆန္အစီးထြက္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဆန္အမာကိုလည္း စိုက္ပ်ိဳးၾကတဲ့အတြက္ ကၽြန္မတုိ႕ မုန္႕ဆီေၾကာ္လုပ္စားဖို႕ အဆင္ေျပပါတယ္။
၂) ျမစ္ပါးယာ
- ျမစ္ပါးယာဆိုတဲ့ စကားလံုး အဓိပါယ္ကိုေတာ့
ဘာလဲဆိုတာ ကၽြန္မတို႕ မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီနာမည္ပဲ အစဥ္အဆက္ေခၚပါတယ္။
-
ျမစ္ပါးယာဆိုတာ အမ်ားေျပာေျပာေနတဲ့ မႏၱေလးထိုးမုန္႕ကို ေခၚတာပါ။ သူ႕ေကာက္ညွင္းဆန္နဲ႕
ဆန္အေပ်ာ့နဲ႕ ေရာၿပီး က်ိတ္ထားတဲ့ မုန္႕နစ္ (ဆန္မုန္႕)နဲ႕လုပ္ပါတယ္။ မုန္႕နစ္ကို အရင္ဆံုး
ေခါစီ (ေခါပုတ္)အရြယ္ေလာက္လံုးထားရပါတယ္။ ၿပီးရင္ ဆီနဲ႕ ထမ္းလွ်က္နဲ႕ သို႕မဟုတ္ သၾကားနဲ႕ကို
ေၾကေအာင္ ေရေလးနည္းနည္းနဲ႕ ဒယ္အုိးထဲမွာ ေခ်ရပါတယ္။ အားလံုးေက်ပီဆုိမွ ခုဏက အလံုးေတြကို
ထည့္ၿပီး မေက်မခ်င္း သံၾကား သို႕မဟုတ္ ထန္းညက္ (ထန္းလွ်က္)ေတြနဲ႕ ေခ်ေပးရပါတယ္။ ဒီမုန္႕လုပ္ရတာ
ထမနဲ လုပ္ရသလို ပင္ပမ္းပါတယ္။ ဆီလည္း အမ်ားႀကီးကုန္ပါတယ္။ အကုန္ေက်ေအာင္ေခ်ၿပီး အဆာပလာ
(ဘိန္းေစ့၊ အေမႊးေရ) စတာေတြကို ထည့္လုိက္တာပါ။ အားလံုးေက်ညက္လို႕ ဆီလည္း စက္သြားပီဆိုရင္
ေတာ့ လင္ပန္းထဲကိုထည့္ထားၿပီး ေအးသြားရင္ ဓါးေလးနဲ႕ လွလွပပ လႊာၿပီး စားလို႕ရပါပီရွင္။
၃) မုန္႕ပိုက္ဆံ
မုန္႕ပုိက္ဆံလုပ္နည္းေတာ့
အတိအက် မေျပာျပတတ္ပါဘူး။ သူလည္း ဆီေက်ာ္မႈန္႕အမ်ိဳးအစားပါပဲ။ ကထိန္ေတြလုပ္ရင္ ေကၽြးေလ့ရွိပါတယ္။
၄) မုန္႕ပိုးစီ
မုန္႕ပိုးစီကေတာ့
ေကာက္ညွင္းဆန္ မုန္႕နစ္ (ဆန္မုန္႕)နဲ႕ လုပ္ရပါတယ္။ ေကာက္ညွင္းဆန္ကို ေရနည္းနည္းနဲ႕
လက္နဲ႕ ဆုပ္လုိက္ပါတယ္။ ရွည္ေမွ်ာေမွ်ာ အလံုးပံုေလး ရေအာင္ ၿပီးရင္ ဆီးထဲထည့္ေၾကာ္ၿပီး
က်က္ရင္ သၾကား သို႕မဟုတ္ ထမ္းလွ်က္ ဆမ္းၿပီး စားရပါတယ္။
၅) မုန္႕အုန္းလံုး
မုန္႕အုန္႕လံုးလည္း
ေကာက္ညွင္းမုန္႕နစ္နဲ႕ပဲလုပ္ပါတယ္။ ေကာ္ညွင္မုန္႕နစ္ကို ေရေလးနည္းနည္းနဲ႕နယ္ ၿပီးရင္
အလယ္မွာ ေဟာင္းေလာင္းေပါက္ေလးထားၿပီး အဲ့ဒီအထဲမွာ ေျမေတာက္ပဲ ေထာင္း နဲ႕ ထမ္းညွက္ရွည္ကို
ထည့္ၿပီး အလုံပတ္လံုးလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ ေၾကာင္လိုက္ပါတယ္။ က်က္ရင္ စားလုိ႕ရပါပီ။
၆) မုန္႕ဦးေႏွာက္
မုန္႕ဦးေႏွာက္ကေတာ့
ေပါင္းရတဲ့ အမ်ိဳးပါ။ ေကာ္ညွင္းဆန္ နဲ႕ ဆန္ၾကမ္းကို ဆား၊ ဆီ၊ အခ်ိဳမႈန္႕နည္းနည္းနဲ႕
နယ္ၿပီး ေပါင္းေခ်ာင္ထဲထည့္ေပါင္းၿပီး က်က္ရင္ စားလုိ႕ရပါၿပီ။ ရန္ကုန္မွာလည္း မုန္႕ဦးေႏွာက္လို႕
ေအာ္တာၾကားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရန္ကုန္က ေခၚတဲ့ မုန္႕ဦးေႏွာက္နဲ႕ေတာ့ မတူးပါဘူးရွင့္။
၇) ႏွမ္းပ်က္
ႏွမ္းပ်က္ကေတာ့
လူတုိင္းသိမွာပါ။ ႏွမ္းကို ယိုထိုးတာပါ။
၈) ေပါက္ေပါက္မရိုး /ဆန္မရိုးႀကီး/
ဆန္မရို္းေလး
ေပါက္ေပါက္ကေတာ့
ဆန္နဲ႕ လည္းလုပ္သလို ေျပာင္းဖူးနဲ႕လည္းလုပ္ပါတယ္။ ဆန္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာက္ညွင္း စပါးကို
ထည့္ေလွာ္လိုက္တာပါ။ သူ႕ဘာသာသူ အခြန္ေတြကၽြတ္ထြက္လာၿပီး အပြင့္ေလး ေတြျဖစ္လာပါတယ္။
ေျပာင္းဖူးေပါက္ေပါက္ကေတာ့ ေျပာင္းဆန္ကို ေျမအိုးကင္းထဲ ထည့္ေလွာ္တာပါပဲ။ ပန္းေတြ ပြင့္လာရင္
စားလို႕ရပါတယ္။
သူတို႕ကို
ယိုထုိးစားလို႕ရပါတယ္။ ထမ္းညွက္နဲ႕ ထိုးတာပါ။ မရိုးမွာ မရိုးႀကီး အေသးရွိပါတယ္။ လုပ္နည္းေတာ့
အေသးစိပ္မသိေပမယ့္ ကၽြန္မတို႕ဘက္မွာ ဒါကို လုပ္စားေလ့ရွိၾကပါတယ္။
၉) မုန္႕ကၽြဲသဲ
မုန္႕ကၽြဲသဲကေတာ့
ဆန္ၾကမ္းကို ထန္းညက္ (ထန္းလွ်က္) ရယ္ ထံုးေလးနည္းနည္းထည့္ၿပီး က်ိဳလုိက္တာပါ။ အၾကာၾကီးေမႊေနရပါတယ္။
မေမြပဲထားရင္ မီးတူးႏုိင္သလို မေက်ပဲျဖစ္ေနတတ္လို႕ပါ။ ပ်က္ပ်က္ကေလး ျဖစ္ၿပီး အကုန္လံုးလည္း
က်က္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဆီျဖန္းထားတဲ့ လင္ပန္းထဲထည့္ၿပီး အေအးခံထားလုိက္ပါတယ္။ ေအးရင္ အခဲေလး
အတံုးေလးေတြျဖစ္ေနၿပီး ဓါးပါးပါးေလးနဲ႕ လွီးစားလို႕ရပါပီ။
၁၀) မုန္႕စိမ္းေပါင္း
မုန္႕စိမ္းေပါင္းကေတာ့
ဆန္ၾကမ္းမုန္႕နစ္နဲ႕ပဲ လုပ္ပါတယ္။ အေသးစိပ္ေတာ့ မသိေတာ့ပါဘူး။ ေပါင္းေခ်ာင္နဲ႕ပဲ ေပါင္းရပါတယ္။
သူက အရသာႏွစ္မ်ိဳးစားလို႕ရပါတယ္။ အခ်ိဳရယ္ အဆိမ့္ရယ္ပါ။ အခ်ိဳႀကိဳက္ရင္ အခ်ိဳလုပ္စားႏုိင္သလို
အဆိမ့္ႀကိဳက္ရင္ အဆိမ့္ေပါ့။ သူက မႊမႊေလးပါ။ အတုန္းလုက္ႀကီး မဟုတ္ပါဘူး။
(ကၽြန္မတို႕မွာ
တစ္ေယာက္ေယာက္ ေအာက္စလႊတ္ေနရင္ သိေအာင္ “ေအာက္ကေဟာင္းေလာင္း မုန္႕စိမ္းေပါင္း” လို႕
ေျပာရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သူဖင္ေပၚေနတယ္။ ေအာက္စ လႊတ္ၿပီးထုိင္ေနတယ္ဆိုတာ သတိထားမိႏုိင္ပါတယ္။)
၁၁) မုန္႔ႀကီးေပါင္း
မုန္႕ႀကီးေပါင္းလည္း
မုန္႕စိမ္းေပါင္းလို ဆန္အမာ မုန္႕နစ္ကို ေပါင္းရတာပါ။ ထမ္းညွက္အရည္ပါပါတယ္။ အေသးစိပ္ေတာ့
မသိေတာ့ပါဘူး။ စားလို႕အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ သူက အတံုးအတံုးေတြပါ။ ကိတ္မုန္႕နဲ႕ တူပါတယ္။
မုန္႕စိမ္းေပါင္း၊ မုန္႕ႀကီးေပါင္း လုပ္တတ္တဲ့သူဆိုတာ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ လုပ္တုိင္း မျဖစ္တတ္လို႕ပါ။
၁၂) မုန္႕ဖက္ထုပ္
မုန္႕ဖက္ထုပ္ေတာ့
အားလံုး သိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ေကာက္ညွင္းဆန္မုန္႕နစ္ထဲမွာ အုန္းသီး၊ သၾကား သို႕မဟုတ္ ထန္းညက္
(ထန္းလွ်က္) ကိုထည့္ၿပီး ဖက္နဲ႕ထုပ္ ေပါင္းလုိက္တာပါ။
(ေအာက္ပါ
မုန္႕ေတြကေတာ့ ေနရာေဒသတုိင္းမွာ ကၽြန္မေတြ႕ဖူးလို႕ ဘယ္လိုလုပ္တယ္ဆိုတာ သိၾကမယ္ထင္လို႕
ေထြေထြထူးထူး မေျပာေတာ့ပါဘူး။)
၁၃) ဂ်ံဳက်ိဳ
၁၄) သာကူက်ိဳ
၁၅) မုန္႕ေၾကြေစ့
၁၆) မုန္႕ပ်က္သလက္
၁၇) မုန္႕လက္ေဆာင္/ေရႊရင္ေအး
၁၈) ထမနဲ
၁၉) မုန္႕လက္ေကာက္
၂၀) ငွက္ေပ်ာထုပ္
၂၁) ခုန္ထုန္ထုပ္
၂၂) ေရြျခည္
၂၃) ပူတင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး (ငွက္ေပ်ာ၊ ဆန္၊
အသီးအမ်ိဳးမ်ိဳး)
၂၄) မုန္႔ႀကိဳးေခြ
၂၅) မုန္႕လင္မယား
၂၆) ထမင္းခ်ိဳ (ကေစာ္ခ်ိဳ)
ဒါေတြအားလံုးက
ကၽြန္မတို႕ ၀န္းသိုနယ္ဘက္က စားၾကတဲ့ မုန္႕ေတြပါ။ ပြဲေတြ ရွိရင္ တစ္ရြာလံုး ရြာလံုးကၽြတ္
မုန္႕ေတြ အၿပိဳင္အဆုိင္လုပ္ၿပီး ေကၽြးၾကပါတယ္။ တစ္အိမ္ကို မုန္႕ ႏွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးလုပ္ၿပီး
ေကၽြးၾကပါတယ္။
အိမ္ကိုလည္း
ထုပ္ေပးပါတယ္။ ပြဲေန႕မတုိင္ခင္ညကိုလည္း အလည္သြားလို႕ရပါတယ္။ သြားရင္ မုန္႕လုပ္ကူရသလို
မုန္႕ေတြႀကိဳၿပီး စားရပါတယ္။ လူပ်ိဳေတြက အပ်ိဳေတြဆီ အလည္သြားခ်င္ရင္ ဒီလိုနည္းေလးေတြဖန္ၿပီး
သြားၾကတာေပါ့။
ဇင္မာဦး
၃.၅.၂၀၁၆
No comments:
Post a Comment